Niet Hitler maar Breivik is het model voor Schild en Vrienden

Jan Blommaert

De Pano-uitzending van 5 September 2018 over het extreemrechtse jongensclubje Schild en Vrienden was voor velen een schok. Want achter de netjes gekapte en geschoren ideale schoonzonen bleek een verborgen wereldje te huizen, vol brutaal racisme, geweld en wapens, internationaal genetwerkt en goed georganiseerd in de online wereld, met geheime chatrooms waarin een strikte rangorde gehanteerd wordt, gaande van ‘normies’ tot ‘strijders’, en met een alfamannetje als onbetwistbare leider: ‘Eindbaas’ Dries Van Langenhove.

De verwijzing naar de jaren 1930 was snel gemaakt: Schild en Vrienden paste in een traditie van zwarte franjes rond de Vlaamse Beweging – het VNV, de Oostfrontstrijders, de neonazi’s van na de oorlog, de VMO. Die verwijzing maakt het mogelijk om Schild en Vrienden weg te zetten als een marginaal fenomeen – ook dat is deel van een lange traditie.

Het is een voorbeeld van de manier waarop we fenomenen uit de 21ste eeuw nog steeds bespreken met modelletjes uit de 20ste eeuw: Hitler, de nazi’s, de collaboratie. Er worden daardoor nogal wat stapjes overgeslagen. Het feit, bijvoorbeeld, dat nieuwe organisaties zoals Schild en Vrienden uitstekend de algoritmes van het internet bespelen om echokamer-effecten te genereren en grote internationale netwerken van steun, invloed en informatie in stand te houden. De infrastructuur van Nieuw Rechts is fundamenteel anders dan die van Oud Rechts, en het was het blootleggen van die online infrastructuur die zoveel geschokte reacties opleverde. Als men Schild en Vrienden absoluut als marginaal wil bestempelen, dan moet men erbij vertellen dat die marge heel erg groot is.

Maar er is nog iets. Het model waaraan Schild en Vrienden zich inspireert is niet zozeer dat van Hitlers Nazi’s. Het is ook een 21ste eeuws model, een model uit het digitale tijdperk, en dat model heet Anders Behring Breivik.

Breivik was de zogeheten ‘lone wolf’ die uit het niets opdook en in de zomer van 2011 in en rond Oslo ruim 70 mensen vermoordde in een nauwkeurig geplande terreuractie. De meerderheid van zijn slachtoffers waren leden van de jongerenafdeling van de Noorse Arbeiderspartij – linkse autochtone jongeren dus.

Breivik liet ons een tekst na van ruim 1500 pagina’s. In die tekst schetst hij een wereldbeeld. Het kan zo worden samengevat;

• De Europese beschaving wordt bedreigd in haar bestaan door de oprukkende Islam.
• Daarvoor zijn de autochtone elites verantwoordelijk: de linkse multiculturalisten en ‘cultuurmarxisten’ en hun feministische zusters. Dit zijn de ‘verraders’, en ze opereren zowel op nationaal niveau (regeringen, media, universiteiten) als internationaal (de EU, de NAVO, de VN).
• Om het tij te keren hebben we een leger van toegewijde verzetsstrijders nodig, moeten we ons oefenen in de krijgskunst, en moeten we ons bewapenen.
• We doen dat om een nieuwe, ‘pure’ samenleving te scheppen. Dat wil zeggen:
  • Alle Moslims worden gedeporteerd of vermoord
  • De linkse verraders worden gedood of (als ze enkel pekelzonden hebben begaan) heropgevoed.

Hij gaf ook een enorme reeks heel precieze aanwijzingen over hoe zo’n verzetsleger er moest uitzien, met duidelijke rangen, geheimhouding, onbetwistbaar leiderschap, alfa-masculien, met een vernuftig systeem van clandestiene fondsenwerving en financiele onzichtbaarheid, mobilisatie, propaganda en bewapening. En alles daarvan – alle instrumenten, middelen en kennis – bevond zich online.

De voornaamste vijand die Breivik omschreef was de Islam. Maar die Islam kan enkel in een verdere fase van de revolutie verslagen worden, door een grote coalitie van gelijkgestemde en ‘gezuiverde’ Europese nieuwe regimes. En dus is de eerste stap het vernietigen van de vijand-in-eigen-land, de linkse verraders, de ‘cultuurmarxisten’ die de samenleving vergiftigen met hun van bovenaf opgelegde politieke correctheid. Zij zijn de collaborateurs van de Islam, en zij verdienen de kogel.

Breivik verwijst zelden naar Nazi-Duitsland als voorbeeld; meer nog, in zijn manifest vermeldt hij het Nazisme als een foute ideologie. Maar hij verwijst veel meer naar Wilders en het type van gedachtegoed waar deze laatste, samen met Nieuw Rechts wereldwijd, voor staat: het afblokken van de ‘Islamisering’ van Europa door een onverbiddelijke strijd tegen de ‘linkse elites’ in eigen land, binnen een netwerk van gelijkgezinde bewegingen over de landsgrenzen heen, en gericht op de afbraak van grote politieke structuren zoals de EU en de VN. De samenleving moet weer ‘normaal’ worden: blank, mannelijk, etnisch-nationalistisch, autochtoon en rechts.

Wie de laatste dagen aandachtig heeft gekeken naar wat over Schild en Vrienden naar buiten is gekomen ziet snel waar ze de mosterd hebben gehaald. Niet bij het VNV van de jaren 1930, en evenmin bij het VMO van de jaren 1970. Wel in het online extreemrechtse wereldje dat Breivik mee heeft geschapen, en waarin de autochtone linkse medeburger de onmiddellijke vijand is die door een zuiverende burgeroorlog vernietigd moet worden. Ze vormen dus geen nieuwe Hitler-Jugend, wel een Breivik-Jugend met extreem geradicaliseerde digital natives die zich in de eerste plaats richten op al wie ze als linkse verraders-in-eigen-land kunnen bestempelen.

Dat dit allemaal niet zomaar als ‘stoer doen’, ‘knettergek’ of ‘gewoon voor de lol’ hoeft afgedaan te worden heeft Breivik zelf duidelijk gemaakt. ‘Sla links op z’n bakkes’ is geen beeldspraak meer.

 

In ‘Frames, Formats en Selfies’ bespreek ik de structuur van het soort radicale online gemeenschappen die ‘lone wolves’ inspireren.

PS: hier is een reactie van een zekere Omobe: ‘Sla links op z’n bakkes’ is geen beeldspraak meer. Inderdaad Jan. Dertig jaar linkse intellectuele terreur heeft zjjn werk gedaan. 2008 bis en ge kunt verhuizen.